Model 7S McKinseya to jedno z najważniejszych narzędzi służących do analizy i doskonalenia organizacji, wprowadzone w latach 80. XX wieku przez konsultantów firmy McKinsey & Company - Toma Petersa i Roberta Watermana. Jest to struktura analityczna, która pozwala zrozumieć, jak różne elementy organizacji współdziałają ze sobą i jak wpływają na osiąganie jej celów.
Model 7S jest niezwykle wszechstronny i znajduje zastosowanie zarówno w procesach restrukturyzacji, jak i podczas wdrażania strategii, przeprowadzania fuzji, a także w zarządzaniu zmianą. Zawiera siedem wzajemnie powiązanych elementów, które są niezbędne do efektywnego funkcjonowania każdej organizacji. W artykule tym przyjrzymy się bliżej, czym jest Model 7S, jakie są jego elementy oraz w jaki sposób można go zastosować w praktyce.
Czym jest Model 7S McKinseya?
Model 7S McKinseya to kompleksowe narzędzie zarządzania, które analizuje organizację przez pryzmat siedmiu wzajemnie powiązanych obszarów. Składa się z "miękkich" i "twardych" elementów, które wspólnie wpływają na funkcjonowanie firmy. Jego głównym celem jest pomoc w zrozumieniu wewnętrznej dynamiki organizacji, zidentyfikowanie jej silnych i słabych stron oraz usprawnienie współpracy pomiędzy różnymi częściami przedsiębiorstwa.
Model 7S składa się z następujących elementów:
- Strategia (Strategy)
- Struktura (Structure)
- Systemy (Systems)
- Wspólne Wartości (Shared Values)
- Umiejętności (Skills)
- Styl Zarządzania (Style)
- Zasoby Ludzkie (Staff)
Elementy Modelu 7S McKinseya
Aby lepiej zrozumieć działanie tego narzędzia, przyjrzyjmy się bliżej każdemu z siedmiu elementów modelu.
1. Strategia
Strategia to plan działania, który określa, jak organizacja zamierza osiągnąć swoje cele i konkurować na rynku. W modelu 7S strategia odnosi się do długoterminowego planu organizacji, który obejmuje podejmowane przez nią działania, a także sposób, w jaki firma zamierza wykorzystać swoje zasoby i przewagi konkurencyjne.
Dobrze opracowana strategia powinna być spójna z pozostałymi elementami modelu 7S. Przykład: organizacja może przyjąć strategię ekspansji na nowe rynki, co wymaga dostosowania jej struktury, systemów i umiejętności pracowników.
2. Struktura
Struktura organizacyjna określa, w jaki sposób firma jest zorganizowana, jak podzielone są role, odpowiedzialności i hierarchia. Może to być struktura hierarchiczna, macierzowa lub bardziej płaska, zależnie od celów i wielkości organizacji.
W kontekście modelu 7S struktura powinna wspierać strategię organizacji. Przykładem może być firma, która decyduje się na decentralizację swoich operacji, co wymaga odpowiedniego dostosowania struktury, aby poszczególne oddziały miały większą autonomię.
3. Systemy
Systemy to procesy i procedury, które organizacja stosuje na co dzień w swojej działalności. Obejmują one systemy informatyczne, kontrolne, komunikacyjne, a także zarządzania zasobami. Są to wszystkie formalne i nieformalne mechanizmy, które umożliwiają funkcjonowanie organizacji.
Przykładem mogą być systemy ERP (Enterprise Resource Planning), które wspierają zarządzanie zasobami organizacji. Dla efektywności organizacji kluczowe jest, aby te systemy były spójne z innymi elementami modelu 7S, szczególnie strategią i strukturą.
4. Wspólne wartości
Wspólne wartości są centralnym elementem modelu 7S i odnoszą się do fundamentów kultury organizacyjnej. To wspólne przekonania i wartości, które kierują zachowaniem wszystkich członków organizacji. Są one podstawą tożsamości firmy i wpływają na jej wewnętrzne relacje, a także na sposób, w jaki firma postrzegana jest na zewnątrz.
Wartości te powinny być zbieżne ze strategią organizacji i wspierać osiąganie jej celów. Na przykład firma, która stawia na innowacyjność, powinna promować kulturę otwartości na nowe pomysły i ciągłe doskonalenie.
5. Umiejętności
Umiejętności odnoszą się do kompetencji pracowników oraz całej organizacji. To zestaw umiejętności, wiedzy i doświadczenia, które firma posiada i które są kluczowe do realizacji jej strategii. W modelu 7S ważne jest, aby umiejętności były dostosowane do potrzeb organizacji i umożliwiały jej skuteczne działanie.
Przykładem może być firma technologiczna, której strategia opiera się na innowacjach, dlatego musi ona posiadać wysoko wykwalifikowanych inżynierów i specjalistów IT, aby realizować swoje cele.
6. Styl zarządzania
Styl zarządzania odnosi się do sposobu, w jaki liderzy firmy zarządzają organizacją oraz jak podejmowane są decyzje. Styl ten może być autorytarny, demokratyczny, partycypacyjny lub mieszany – zależy to od kultury organizacyjnej i struktury firmy.
Dla sukcesu organizacji kluczowe jest, aby styl zarządzania był spójny z jej wartościami oraz wspierał realizację strategii. Na przykład w firmie, która promuje innowacyjność, styl zarządzania powinien wspierać otwartość na nowe idee i eksperymentowanie.
7. Zasoby ludzkie
Zasoby ludzkie odnoszą się do pracowników organizacji – ich liczby, umiejętności, motywacji oraz kultury pracy. W kontekście modelu 7S ważne jest, aby organizacja posiadała odpowiednich ludzi na odpowiednich stanowiskach oraz aby była w stanie przyciągnąć i zatrzymać talenty potrzebne do realizacji strategii.
Na przykład, jeśli firma planuje ekspansję międzynarodową, musi posiadać pracowników z odpowiednimi umiejętnościami w zakresie obsługi różnych rynków, znajomości języków obcych oraz kompetencji międzykulturowych.
Wzajemne powiązania elementów w Modelu 7S
Jednym z kluczowych założeń Modelu 7S McKinseya jest to, że wszystkie siedem elementów organizacji jest ze sobą wzajemnie powiązanych. Oznacza to, że zmiana w jednym z tych obszarów wpływa na pozostałe. Dla przykładu, zmiana strategii może wymagać przekształcenia struktury organizacyjnej, dostosowania systemów czy rozwinięcia nowych umiejętności wśród pracowników.
Model zakłada również, że aby organizacja mogła funkcjonować efektywnie, wszystkie elementy muszą być ze sobą spójne i wspólnie wspierać realizację celów. Zmiany w jednym obszarze, które nie zostaną odpowiednio zsynchronizowane z pozostałymi elementami, mogą prowadzić do dysfunkcji i obniżenia efektywności.
Zastosowanie Modelu 7S w praktyce
Model 7S McKinseya znajduje szerokie zastosowanie w różnych kontekstach zarządzania. Oto kilka przykładów jego praktycznego wykorzystania:
1. Restrukturyzacja organizacyjna
Model 7S może być używany jako narzędzie do przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji firmy. Analizując każdy z siedmiu elementów, organizacja może zidentyfikować obszary wymagające poprawy i wdrożyć zmiany w sposób spójny, unikając negatywnego wpływu na inne elementy.
2. Zarządzanie zmianą
Podczas wprowadzania nowych strategii lub projektów, Model 7S pomaga w ocenie, które obszary organizacji będą wymagały dostosowania. Przykładowo, przy wdrażaniu nowego systemu zarządzania projektami, nie tylko systemy techniczne, ale również struktura, styl zarządzania i umiejętności pracowników muszą być odpowiednio dostosowane.
3. Fuzje i przejęcia
W sytuacjach fuzji i przejęć Model 7S może być wykorzystany do analizy integracji dwóch organizacji. Analizując wartości, struktury, systemy i umiejętności, organizacja może lepiej przygotować się do połączenia dwóch różnych kultur i sposobów działania.
4. Ocena zgodności strategicznej
Model 7S jest także użytecznym narzędziem do regularnej oceny, czy firma funkcjonuje zgodnie ze swoją strategią. Organizacja może dokonać przeglądu swoich elementów, aby upewnić się, że każdy z nich jest dostosowany do realizacji celów strategicznych.
Zalety i wady Modelu 7S McKinseya
Zalety
- Kompleksowość - Model 7S obejmuje zarówno twarde, jak i miękkie elementy organizacji, co pozwala na całościową analizę firmy.
- Uniwersalność - może być stosowany w różnych branżach i sytuacjach biznesowych, od zarządzania zmianą po integrację po fuzjach.
- Spójność - pomaga zidentyfikować wzajemne powiązania między elementami organizacji, co umożliwia bardziej efektywne zarządzanie zmianami.
Wady
- Złożoność - pełna analiza wszystkich siedmiu elementów może być czasochłonna i wymagać dużych zasobów, zwłaszcza w większych organizacjach.
- Brak konkretności - Model 7S nie dostarcza szczegółowych rozwiązań, a raczej ramy analizy, co może utrudniać jego praktyczne wdrożenie bez dodatkowego wsparcia.
Model 7S McKinseya to jedno z najbardziej wszechstronnych narzędzi do analizy i doskonalenia organizacji. Umożliwia kompleksowe spojrzenie na wszystkie kluczowe elementy organizacji i pomaga zrozumieć, jak są one ze sobą powiązane. Jego zastosowanie jest szczególnie przydatne w zarządzaniu zmianą, restrukturyzacji oraz integracji po fuzjach, jednak sprawdza się także w codziennym zarządzaniu firmą. Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał tego modelu, konieczne jest dogłębne zrozumienie wzajemnych zależności między poszczególnymi elementami i ich wpływu na strategię organizacji.