Anatocyzm to termin używany w finansach, który odnosi się do naliczania odsetek od odsetek. Jest to proces, w którym odsetki, które zostały wcześniej naliczone, są dodawane do kapitału głównego, a następnie naliczane są od nich kolejne odsetki. Innymi słowy, anatocyzm oznacza kapitalizację odsetek, czyli dodawanie naliczonych odsetek do kwoty głównej długu lub inwestycji, co powoduje, że przyszłe odsetki są naliczane od większej sumy.
Przykład anatocyzmu
- Kapitał początkowy: 10000 zł
- Roczna stopa procentowa: 10%
- Kapitalizacja odsetek: roczna
Po pierwszym roku: 10000 zł + (10000 zł * 10%) = 10000 zł + 1000 zł = 11000 zł
Po drugim roku: 11000 zł + (11000 zł * 10%) = 11000 zł + 1100 zł = 12100 zł
W ten sposób po dwóch latach jest 12100 zł, co oznacza, że odsetki naliczone w pierwszym roku w wysokości 1000zł zostały skapitalizowane, a od nich naliczono odsetki w drugim roku.
W Polsce kwestie związane z anatocyzmem są uregulowane w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z artykułem 482 Kodeksu cywilnego, anatocyzm zasadniczo jest zabroniony, jest on dopuszczalny jedynie w przypadkach przewidzianych przez prawo, w szczególności:
- w przypadku zgody - odsetki mogą być doliczane do kapitału i od nich mogą być naliczane dalsze odsetki, jeżeli strony umówiły się na to w umowie.
- w sytuacji, gdy odsetki od kapitału nie są zapłacone w terminie, mogą być one kapitalizowane i doliczane do kapitału, jeżeli strony zawarły takie porozumienie.