Problemem wielu nowo powstałych firm jest brak kapitału startowego. Młode firmy często mają pomysły na biznes, ale ich realizacja wymaga doświadczenia w organizacji zarządzania i sporych funduszy. Małe, zazwyczaj niedoinwestowane przedsiębiorstwo nie ma szans na szybkie wypracowanie znaczącej pozycji rynkowej. Potrzebuje partnera, który zapewni stabilny kapitał startowy. Takim wspólnikiem mogą stać się fundusze venture capital.
Czym jest Venture capital?
Inicjatywa venture capital nie stanowi rodzaju kredytu bankowego, ale oferuje właścicielom przedsiębiorstw kompleksową pomoc. Fundusz nie pożycza pieniędzy, lecz je inwestuje, także w przedsięwzięcia ryzykowne. Inwestor venture capital świadomie podejmuje ryzyko i w razie niepowodzenia traci swój wkład materialny i niematerialny. Również ewentualna możliwość czerpania zysków gotówkowych zazwyczaj nie jest możliwa w pierwszych okresach funkcjonowania przedsiębiorstwa i inwestor ma tego świadomość.
Venture capital mogą wspierać firmy z wielu branż i regionów, które znajdują się na różnym etapie rozwoju. Przedsiębiorstwo musi jednak prezentować solidne perspektywy dynamicznego wzrostu.
Podmioty zarządzające venture capital szukają firm, które:
- oferują produkty lepsze od konkurencji,
- posiadają przewagę technologiczną,
- rozwijają się w szybszym tempie niż branża w której działają,
- funkcjonują na wzrostowym rynku,
- posiadają doświadczoną lub wykształconą kadrę, która dobrze rokuje.
Pojęcie venture capital jest często błędnie używane w odniesieniu do wszystkich instytucji finansowych, gdzie dochodzi do nabywania części akcji lub udziałów. W rzeczywistości, można mówić o dwóch formach finansowania:
- Venture capital - inwestowanie w całkiem nowe przedsięwzięcia, które nie posiadają tak zwanej historii.
- Private equity - inwestowanie w podmiot już funkcjonujący na rynku. Finansowanie ma w tym przypadku jedynie wpłynąć na jego dynamiczny rozwój.
Niektóre źródła zaliczają też tak zwane angel finansing (anioły biznesu) do form finansowania typu venture capital jako trzecią opcję. Inwestorem jest tutaj osoba fizyczna, której nie zawsze zależy jedynie na zyskach. W ogromnym skrócie, aniołami biznesu stają się zazwyczaj bogate osoby nieformalnie wspierające kreatywne przedsiębiorstwa z dużym potencjałem. Wspomaganie młodych przedsiębiorstw ma często charakter społeczny i nie jest ukierunkowane na zwiększanie kapitału.
Wkład w postaci venture capital może być kierowany do przedsiębiorstw w sposób pośredni lub bezpośredni
Opcja bezpośrednia polega na zakupie udziałów w firmie przez inwestorów. Kapitał pozyskany w trakcie tej operacji staje się kapitałem rozwojowym przedsiębiorstwa. Inwestorami w takich przypadkach są osoby prywatne lub grupy osób będące w relacjach rodzinnych czy przyjacielskich z przedsiębiorcą. Osoby trzecie mają utrudnioną drogę dokonywania bezpośrednich inwestycji typu venture capital, albo nie chcą ryzykować finansując projekt o którym nie mają wystarczającej wiedzy.
W praktyce fundusze venture capital przeważają inwestycje pośrednie, przynajmniej, biorąc pod uwagę całkowity wolumen środków zainwestowanych. Wspieranie firm dokonuje się poprzez wyspecjalizowane fundusze inwestycyjne kierowane przez specjalne spółki zarządzające. Fundusze pozyskują od kapitałodawców konkretne środki, które w perspektywie są pod określonymi warunkami przekazywane przedsiębiorstwu najczęściej na okres 10 lat.
Przykładem pośredniej formy wspierania firmy poprzez fundusze venture capital jest fundusz zorientowany na projekt. Cała procedura będzie wtedy prowadzona w oparciu o realizację określonego przedsięwzięcia. Fundusz przygotowuje koncepcję inwestycyjną i gromadzi potrzebny kapitał. Na tym etapie nie jest zazwyczaj zainteresowany udziałem w zarządzaniu. Ogólna strategia inwestycyjna zależy od konkretnej sytuacji i kursu obranego przez fundusz. Czasem wiąże się to z ogromnym ryzykiem lub stosowaniem tak zwanego blind pool (ślepy fundusz). Ślepy fundusz to przekazywanie kapitału bez z góry określonego celu.
Warto również zaznaczyć, że finansowanie bezpośrednie może się odbywać za pośrednictwem funduszy zamkniętych lub otwartych. Fundusz zamknięty to kapitał pochodzący od wąskiej grupy kapitałodawców. Wielkość tego kapitału jest na początku określona i po zakończeniu wpłat przez wspólników dochodzi do zamknięcia funduszu. Natomiast otwarte fundusze gromadzą kapitał emitując certyfikaty oraz oferując je na wtórnym rynku. Do takiego funduszu mogą stale przystępować nowi udziałowcy.
Klasyfikacja funduszy venture capital zależy od wielu różnorodnych kryteriów
- Pod kątem niezależności względem kapitałodawców wyróżnia się fundusze niezależne (o charakterze typowo komercyjnym, tworzone w oparciu o kapitał osób prywatnych) oraz fundusze zależne (tworzone przez instytucje publiczne, korporacje czy banki).
- Z punktu widzenia zakresu przedmiotowego wyróżnia się fundusze uniwersalne i specjalistyczne.
- Analizując terytorialny zakres działalności rozróżnia się fundusze: regionalne, ogólnokrajowe i międzynarodowe.
- O funduszach aktywnych i pasywnych mówi się w odniesieniu do procesu inwestycyjnego.
- W kwestii kryterium wielkości wyróżnia się megafundusze, second tier funds oraz mainstream funds.
Fundusze venture capital to wachlarz możliwości, z których korzysta przedsiębiorstwo w zależności od jego potrzeb, szans i rynku w którym funkcjonuje. Wszelkie procesy pozyskiwania kapitału zewnętrznego są dosyć elastyczne i dostosowują się do często szybko zmieniającej się sytuacji rynkowej firmy.
Komentarze