Przedsiębiorstwo jako podmiot gospodarczy funkcjonuje na rynku dzięki elementom wpływającym na jego działalność i determinującym jego aktywność w branży. Pojęcie otoczenia zaś oznacza wszystko to, co znajduje się wokół jednostki, dlatego schematyczny obraz okręgów, pozwala zrozumiale przybliżyć wiedzę, dotyczącą wszystkich obiektów, które oddziałują na możliwości firmy, jej rozwój i utrzymanie na rynku.
Czym jest otoczenie przedsiębiorstwa?
Niezależnie od wielkości prowadzonego przedsiębiorstwa, każda jednostka może być porównana do centrum układu, które otacza się środowiskiem w jakim działa i koreluje. Wszystkie zjawiska, procesy i instytucje znajdujące się poza granicami firmy, kształtują wzajemne stosunki, zakresy działania, możliwości sprzedażowe, oraz perspektywy rozwojowe. Wszystko to, zwane otoczeniem przedsiębiorstwa jest bardzo istotne w codziennym funkcjonowaniu podmiotu i stanowi łańcuch wzajemnych układów, które kształtują rynek i ekonomię.
Każde przedsiębiorstwo generuje własne otoczenie, które jest zmienne i ulega ewaluacji na skutek wielu czynników - gospodarce politycznej kraju, inflacji, wahaniom walutowym, trendom branżowym lub regulacjom firmy. Dlatego właśnie stała analiza i badanie własnego środowiska są ważne w zarządzaniu każdej jednostki, ponieważ wyniki mogą obrazować:
- nowe potrzeby;
- nowe wyzwania;
- szanse i zagrożenia;
- nowe możliwości;
- zmienność otoczenia i jego wpływ na funkcjonowanie firmy.
Każda organizacja jest zatem ściśle powiązana z własnym otoczeniem, dzięki któremu może trwać i się rozwijać, czerpiąc z niego informacje, towary, politykę lub minerały, a w zamian oddając własne produkty. Wspólnymi pojęciami dla każdej jednostki są natomiast części, jakie dzielą strefy otoczenia:
- otoczenie bliższe (mikroekonomiczne);
- otoczenie dalsze (makroekonomiczne).
Makrootoczenie przedsiębiorstwa - definicja
Otoczenie dalsze przedsiębiorstwa jest bardzo ważnym elementem, jednak organizacja nie ma na nie wpływu i musi się do niego dostosowywać. Obrazowo można by to ująć jako takie warunki, w jakich firmie przyszło funkcjonować, czyli lokalizacja wynikająca z regionu i kraju, układ polityczny, społeczny, czynniki technologiczne, prawne, kulturowe i ekonomiczne. Pamiętając o tym, że działalność firmy odbywa się na zasadach sprzężenia zwrotnego, czyli wzajemność relacji podmiotu i otoczenia jest ścisła, firma musi potrafić odbierać bodźce makrootoczenia i dostosowywać do nich swoją strategię rozwoju. Tendencja działalności środowiska dalszego jest współcześnie bardzo burzliwa, dlatego firma musi nieustannie śledzić zmieniające się warunki i wyciągać wnioski.
Czynniki makrootoczenia
Najważniejszymi czynnikami otoczenia dalszego są:
- czynniki naturalne;
- czynniki ekonomiczne;
- czynniki prawne;
- czynniki polityczne;
- czynniki technologiczne;
- czynniki społeczne;
- czynniki demograficzne;
- czynniki międzynarodowe.
Czynniki makrootoczenia
Czynniki naturalne
Są ściśle związane z środowiskiem w jakim przedsiębiorstwo funkcjonuje. Najważniejszymi składowymi jest klimat, położenie geograficzne, ukształtowanie terenu, oraz surowce (powietrze, woda, żywność, złoża i minerały). Oczywistym jest, że dla specyfiki jednej branży, elementy naturalne nie będą istotne, jednak dla innych mogą one okazać się wyznacznikiem funkcjonowania, do warunków których, organizacja musi się dostosować. Szczególnie dla przedsiębiorstw produkcyjnych ważne mogą okazać się ruchy ekologiczne, zasady dbania o poziom zanieczyszczeń, koszty energii lub skutki efektu cieplarnianego.
Czynniki ekonomiczne
Są bardzo ważne i dotyczą każdej jednostki, funkcjonującej na rynku, a do których należą:
- stopa wzrostu procentowego;
- stopa inflacji;
- stopa bezrobocia;
- kursy i stabilność walut;
- model gospodarki rynkowej.
Wszystkie elementy są kształtowane przez państwo lub jego sojuszników, w którym przedsiębiorstwo prowadzi swoją działalność, a które mają bezpośredni wpływ na ekonomię jego funkcjonowania. Składowe gospodarki państwa określają zatem poziom realnego dochodu, jaki firma w danych warunkach może osiągnąć; struktury i poziom cen, jakie narzuca swoim klientom, ale jednocześnie koszty jakie sama ponosi u swoich dostawców; skłonność do ewentualnej oszczędności; dostępność do kredytów i ich oprocentowania.
Czynniki prawne
Są jednym z ważniejszych elementów, wpływających na działalność organizacji, ponieważ każda firma opiera się na zasadach, wytyczanych przez prawodawcę, który ustala co przedsiębiorstwo może, a czego nie. Wśród głównych ustaw, które modelują gospodarkę działalności podmiotu są:
- prawo podatkowe;
- prawo celne;
- kodeks pracy i handlowy;
- prywatyzacja i reprywatyzacja.
Wszystkie, opisane literą prawa wytyczne ściśle określają sposób rozliczeń, zatrudnienia pracowników, obowiązki pracodawcy lub sankcje za niewywiązywanie się z narzuconych reguł.
Czynniki polityczne
Są ustalane przez organ rządzący i określają system, jaki panuje w danym kraju lub regionie. Kodyfikacja prawa ustalana parlamentarnie reguluje przemysł, ekonomię, interesy grup społecznych i przepisy, dlatego świadomość nastrojów politycznych jest dla przedsiębiorcy bardzo ważna.
Czynniki technologiczne
Jest to grupa składowych, które są narzucone przez współczesne innowacje znacząco ułatwiające i motoryzujące pracę wielu przedsiębiorców. Technika buduje możliwości i osiągnięcia, a kolejne odkrycia determinują do przeznaczania budżetu na rozwój i badania. Otoczenie technologiczne ma szczególne znaczenie dla branży informatycznej, oraz produkcyjno-przemysłowej, gdzie praca maszyn coraz częściej zastępuje ludzką siłę roboczą, usprawniając proces działalności firmy.
Czynniki społeczne
Określają "wyjście przedsiębiorstwa do ludzi" i poznanie ich przekonań i wartości. Oczywiste jest, że funkcjonowanie firmy odbywa się za pomocą społeczeństwa w jakim ta się obraca, dlatego wzajemna korelacja jest bardzo ważna. Działalność firmy powinna zatem opierać się na świadomości fazy rozwoju demograficznego ludności na danym terenie, preferowanego stylu życia, tradycjach i zwyczajach, oraz poziomie edukacji.
Czynniki demograficzne
Są równie istotne jak społeczne i także opierają się na wiedzy o "sąsiadach" firmy i charakterystyce w danym regionie. Mając udział w rynku, przedsiębiorstwo powinno opierać się na informacjach dotyczących liczby ludności, strukturze, wieku, poziomie zamożności, wykształcenia i migracjach.
Czynniki międzynarodowe
To ogół informacji na temat globalnej działalności przedsiębiorstwa. Otwarte granice i przyjazne stosunki państw członkowskich, które obecnie współpracują na skalę światową, zmuszają organizację do wiedzy na temat eksportu i importu towarów, polityce i ekonomii nie tylko lokalnej, ale i międzynarodowej.
Mikrootoczenie przedsiębiorstwa - definicja
Otoczenie bliższe jest tak zwanym "podwórkiem" przedsiębiorstwa i ściśle z nim współpracuje, tworząc powiązania kooperacyjne i konkurencyjne. W skład mikrośrodowska firmy wchodzą zatem podmioty, warunki i instytucje, które bezpośrednio na nie wpływają, ale i ono może regulować i kształtować wzajemne relacje. Otoczenie sektorowe, w przeciwieństwie do makrootoczenia, jest indywidualne dla każdej jednostki, trudniącej się daną branżą. M. Porter definiuje sektor bliskiego środowiska, jako część przemysłu grupującego przedsiębiorstwa produkujące wyroby lub usługi o podobnym przeznaczeniu.
Podmioty mikrootoczenia
Wśród składowych, które tworzą mikrootoczenie, wyróżnić należy:
- konkurenci, czyli przedsiębiorstwa o podobnym profilu działalności, którzy funkcjonują w bliskim sąsiedztwie terytorialnym;
- dostawcy, którzy zaopatrują przedsiębiorstwo w produkty potrzebne do realizacji działalności, to jest surowce, części, podzespoły, materiały itp.;
- klienci wpływający na zarobek i płynność finansową działalności firmy, będący odbiorcami towarów i usług;
- producenci komplementarni i substytucyjni;
- interesariusze zewnętrzni i wewnętrzni.
Pewnym jest, że funkcjonowanie przedsiębiorstwa nie opiera się jedynie na oddawaniu produktów i usług swoim nabywcom. Działalność firmy skupia w sobie wiele czynników, które ta powinna umiejętnie analizować by zarządzać swoimi strukturami w sposób świadomy i dostosowany do warunków zewnętrznych, które także mocno wpływają na jej codzienną pracę.
Źródła:
- https://mfiles.pl/pl/index.php/Otoczenie_organizacji
- https://docplayer.pl/4469601-Analiza-otoczenia-przedsiebiorstwa.html
Komentarze